AVR en CO2-afvang: de stand van zaken
Overal lees je over CO2 en klimaatverandering. De energiesector, landbouw en mobiliteitssector liggen onder vuur, omdat ze veel CO2 uitstoten. Ook bij de verbranding van afval komt dit broeikasgas vrij. Dat kan AVR niet voorkomen, maar we kijken wél naar het verminderen van onze CO2-uitstoot door het af te vangen voor hergebruik of opslag. De CO2-afvanginstallatie in Duiven is een eerste stap, maar ons streven is een klimaatneutrale verwerking van afval. Senior Projectmanager Strategische Projecten Hans Wassenaar vertelt over de laatste CO2-ontwikkelingen bij AVR.
Nederland staat voor de grote uitdaging om een fossielvrije energievoorziening te realiseren met minimale CO2-uitstoot. De afval- en energiebedrijven spelen daarbij een rol vanwege de mogelijkheid om het gas grootschalig af te vangen. Sinds augustus 2019 staat er in Duiven een CO2-afvanginstallatie. (Hoe het afvangproces precies werkt, kun je bekijken op pagina 10 en 11 van deze inside.) Hans: “We vangen nog lang niet alle CO2 af die we produceren. In Rozenburg gaat alles de lucht in en ook in Duiven kunnen we meer afvangen dan we nu doen.
Subsidie van de overheid is beschikbaar en nodig om die afvangkosten voor een deel te bekostigen. In mei is een subsidie toegekend voor een tweede CO2-afvanginstallatie in Duiven. Daar zijn we heel blij mee. De tekeningen voor de installatie zijn gereed en de benodigde vergunningen zijn aangevraagd. We beginnen nu met een detailontwerp van de installatie en het benaderen van leveranciers voor de bouw van de installatie. Het doel is om binnen vijf jaar extra CO2 te leveren.
Ook voor de locatie Rozenburg is in 2021 subsidie aangevraagd. Maar deze is helaas afgewezen. Dat ligt overigens niet aan AVR, de partijen die het gas op gaan slaan hebben iets meer tijd nodig om hun plannen helemaal rond te krijgen. Ik heb hier alle vertrouwen in. We vragen deze zomer opnieuw subsidie aan en verwachten uiterlijk begin 2023 groen licht te krijgen. Dan staat er over zes jaar ook een CO2-afvanginstallatie in Rozenburg.”
Hans Wassenaar
Senior Projectmanager Strategische Projecten
Wat is CO2 eigenlijk?
Koolstofdioxide, of CO2, is een broeikasgas dat van nature aanwezig is in de atmosfeer. Een beetje CO2 is normaal, we ademen het zelf ook uit. Als het percentage CO2 in de lucht te hoog is, ontstaan er problemen. Broeikasgassen houden de warmte van de aarde vast, waardoor het klimaat verandert en de aarde opwarmt.
‘Het doel is om binnen vijf jaar CO2 te leveren’
Opslag versus gebruik
Met afvang alleen zijn we er nog niet. Het afgevangen gas moet ergens heen. Er zijn momenteel twee mogelijkheden: permanente opslag (CCS*) waarbij het gas opgeslagen wordt in lege gasvelden op zee. En hergebruik (CCU**), deze CO2 wordt vooral door de glastuinbouw gebruikt. Ook onderzoekt AVR nieuwe toepassingen van CO2, zoals grondstoffen voor de chemische industrie. Hans: “De afgevangen CO2 in Duiven leveren we aan glastuinbouwbedrijven in de regio, die het gebruiken om het groeiproces van hun bloemen, groente en potplanten te versnellen. Dat betekent daar weer CO2-reductie omdat er minder aardgas verbrand hoeft te worden. De CO2- afvanginstallatie in Duiven draait vooral in de zomer, dan is de vraag het grootste. In de winter hebben de tuinders minder behoefte aan CO2. Ze gebruiken dan zelf aardgas voor de verwarming van de kassen waarbij voldoende CO2 vrijkomt voor de planten en bloemen.”
*Carbon Capture and Storage, **Carbon Capture and Utilization ook ongeveer 300.000 ton CO2 wordt opgeslagen.
Feiten en cijfers
Momenteel levert AVR vanuit Duiven zo’n 60.000 ton CO2 aan de glastuinbouw. Met de twee nieuwe installaties erbij wordt dat in de toekomst jaarlijks totaal 340.000 ton CO2, 120.000 ton vanuit Duiven en 220.000 ton vanuit Rozenburg. De verwachting is dat daarnaast ook ongeveer 300.000 ton CO2 wordt opgeslagen.
Van Rozenburg naar de Noordzee
In Rozenburg wordt de CO2 op een andere manier afgevoerd dan in Duiven waar vrachtwagens het gas vloeibaar vervoeren naar de tuinders. Hans legt uit: “We gaan daar gebruikmaken van een bestaande Rotterdamse CO2-pijpleiding (zie kader).
Hiermee wordt het afgevangen gas vanuit de Rotterdamse haven getransporteerd voor opslag naar een leeg gasveld in de Noordzee of naar afnemers in het Westland voor hergebruik. We hoeven slechts 1 kilometer aan leidingen aan te leggen voor de aansluiting op dit leidingnet. Het grote voordeel is dat ook de afgevangen CO2 vanuit Duiven via het Rotterdamse netwerk onder zee opgeslagen kan worden. Het gas wordt dan wel weer eerst via vrachtwagens naar Rotterdam gereden. De installatie in Duiven kan dan ook in de winter vol draaien. De capaciteit van de CO2-afvanginstallatie in Rozenburg wordt maar liefst vijfmaal groter dan in Duiven. De beoogde locatie voor de CO2- afvanginstallatie is het gebied waar nu de twee (Evides) demiwatertanks staan.”
Ook kijken naar alternatieven
De plannen passen bij het streven van AVR om een impactvolle bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving. Volgens Hans zit de oplossing voor het verlagen van de CO2-uitstoot niet alleen bij de afvang. “Het CO2-probleem, en dus ook de kosten die hiermee samenhangen, worden nu aan het eind van de keten neergelegd. Op deze manier wordt recyclen niet aantrekkelijker. Het loont om te kijken naar alternatieven. We moeten als consument allemaal beter letten op onze aankopen. Dat betekent bewuster kopen, maar ook kijken of producten recyclebaar of repareerbaar zijn, en indien mogelijk verpakkingsloos.”
Porthos-project
Porthos, het project voor CO2-afvang en opslag in Rotterdam, ligt op koers om vanaf 2024 jaarlijks 2,5 miljoen ton CO2 van de industrie op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee. De Porthos projectorganisatie (EBN, Gasunie, Havenbedrijf Rotterdam) is verantwoordelijk voor de infrastructuur, zoals de pijpleidingen op land en in de zeebodem, het compressorstation. Het Aramis consortium (Total Energies, Shell, Gasunie en EBN) verzorgt een uitbreiding van het Porthos-netwerk waarvan ook AVR gebruik kan maken.